Τετάρτη 12 Σεπτεμβρίου 2012

Κομποστοποίηση.


Η κομποστοποίηση είναι μια απλή διαδικασία


10happycompwebΤο μόνο που χρειάζεται είναι φυτικά υπολείμματα και καλή διάθεση. Σύμφωνα με την ιστοσελίδα www.treehugger.com, η οποία ασχολείται με διάφορα πράσινα θέματα ανά τον κόσμο, η πιο δημοφιλής έρευνα σχετικά με το περιβάλλον στο Google για το 2011, έχει να κάνει με το ερώτημα «Πώς γίνεται η κομποστοποίηση». Αν βάλουμε στη διαδικτυακή μηχανή αναζήτησης τις λέξεις «how» και «compost», δηλαδή «πως» και «κομποστοποίηση», εμφανίζονται 44.800.000 αποτελέσματα. Δημοφιλέστατο θέμα η κομποστοποίηση, λοιπόν, ανά τον κόσμο.
Τι είναι όμως το κομπόστ; Στη φύση υπάρχουν πεσμένα φύλλα, νεκρά ζώα, νεκρά δέντρα εκατομμυρίων ετών και συνθήκες όπως κατολισθήσεις, χιονοστιβάδες, πλημμύρες και παγετοί. Όλα αυτά τα συνδυασμένα υλικά, λόγω των  περιβαλλοντικών συνθηκών, έχουν δημιουργήσει με το πέρασμα του χρόνου ένα πλούσιο, ζωντανό έδαφος, γεμάτο από μικροοργανισμούς, έντομα, ζωύφια, σκουλήκια και κάθε λογής πλάσματα, αλλά και πολύτιμα θρεπτικά στοιχεία από την αποδόμηση της οργανικής ύλης, που είναι αναγκαία για τα οικοσυστήματα.

Διαβάστε περισσότερα...

Τι είναι η κομποστοποίηση


Η κομποστοποίηση είναι μια φυσική διαδικασία η οποία μετατρέπει τα οργανικά υλικά σε μια πλούσια σκούρα ουσία. Αυτή η ουσία λέγεται κομπόστ ή χούμους ή εδαφοβελτιωτικό. Η κομποστοποίηση είναι ένας πολύ άμεσος και σημαντικός τρόπος ανακύκλωσης. Έχει υπολογιστεί ότι το 35% των οικιακών απορριμμάτων μπορούν να κομποστοποιηθούν.
Η λέξη κομπόστ προέρχεται από την αγγλική λέξη compost. Η λέξη compost προέρχεται από τη λατινική λέξη compositus από το ρήμα componere (com - together, μαζί + ponere - to place, τοποθετώ). Στα τέλη του 14ου αι. στη γαλλική γλώσσα εμφανίζεται η λέξη composte με την έννοια του μίγματος των φύλλων, της κοπριάς και άλλων υλικών για τη λίπανση της γης. Η λέξη compost με τη σημερινή της έννοια εμφανίζεται το 1580 στην Αγγλία.

Πηγή: Online Etymology Dictionary, © 2001-2010 Douglas Harper

Γιατί κομποστοποίηση;

compostΟι λόγοι που επιβάλλουν την κομποστοποίηση ως βασική μέθοδο για τη διαχείριση των οργανικών αποβλήτων έχουν να κάνουν με το τρίπτυχο ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ - ΚΟΙΝΩΝΙΑ - ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ.
  1. Επειδή οι ανάγκες των ελληνικών εδαφών σε οργανική ουσία είναι τεράστιες, λόγω της πολύ χαμηλής περιεκτικότητας (1%). Στη Γερμανία, για παράδειγμα, η περιεκτικότητα των εδαφών σε οργανική ουσία είναι 7-8% και κάνουν κομποστοποίηση για να την ανεβάσουν σε ακόμη πιο υψηλά επίπεδα.
  2. Επειδή το 35% των ελληνικών εδαφών κινδυνεύουν να ερημοποιηθούν (Πηγή: ΕΚΕΘΕ).
  3. Επειδή με την εκτεταμένη χρήση του κομπόστ αντιμετωπίζεται η εντεινόμενη διάβρωση των εδαφών και καταστέλλονται πολλά φυτοπαθογόνα του εδάφους.
  4. Επειδή υπάρχει μεγάλη ανάγκη ορθολογικής διαχείρισης και προστασίας των διαθέσιμων υδάτων και ιδιαίτερα εξοικονόμησης του με την εφαρμογή της χρήσης του κομπόστ στη γεωργία.
  5. Επειδή μειώνονται οι εκπομπές του CO2 και οι επιπτώσεις των κλιματικών αλλαγών.
  6. Επειδή είναι ασύγκριτα η πλέον οικονομική μέθοδος τελικής διαχείρισης των οργανικών υλικών.
  7. Επειδή έχει την ευρύτερη δυνατή κοινωνική αποδοχή και συναίνεση.
  8. Επειδή είναι η πλέον φιλική προς στο περιβάλλον.
  9. Επειδή πρώτα συζητάς και εφαρμόζεις τις οικονομικότερες και καλύτερες επιλογές και μετά κοιτάς εάν υπάρχει ανάγκη για τις ακριβές και δύσκολες.
  10. Επειδή κάποιος πρέπει να τη θέσει και στην ελληνική κοινωνία.

Πως γίνεται και πως ελέγχουμε την κομποστοποίηση


Τα βακτήρια, οι μύκητες και άλλα μικρόβια είναι οι 'εργάτες' της κομποστοποίησης. Αυτοί, υποβοηθούνται κι από πολλούς άλλους μεγαλύτερους οργανισμούς. Κατά τη διάρκεια της κομποστοποίησης, αυτά τα μικρόβια παράγουν διοξείδιο του άνθρακα (CO2), θερμότητα και νερό καθώς αποικοδομούν τα οργανικά υλικά του σωρού. Το τελικό αποτέλεσμα είναι το ΚΟΜΠΟΣΤ (πλούσιο, σκούρο, θριφτό και άοσμο), τέλειο λίπασμα για τον κήπο σας. Για την αποτελεσματική κομποστοποίηση χρειάζεται:
  1. Σωστό μίγμα υλικών (σε σωστές αναλογίες)
  2. Σωστό αερισμό
  3. Σωστή υγρασία
  4. Σωστό μέγεθος υλικών

Περισσότερα...

Πόσος χρόνος χρειάζεται;


Αρχικά πρέπει να αναφέρουμε ότι για την ολοκλήρωση της διαδικασίας της κομποστοποίησης δεν υπάρχει ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα μέσα στο οποίο ολοκληρώνεται. Οι διάρκειες που αναφέρονται είναι κατά προσέγγιση και εξαρτώνται από πολλούς παράγοντες. Συνήθως, μια παρτίδα υλικών που θα οδηγηθεί σε έναν κάδο κομποστοποίησης και στη συνέχεια δε θα προστεθούν άλλα υλικά, ωριμάζει μέσα σε 3-4 μήνες. Αυτό σημαίνει ότι αν χρησιμοποιούμε τον κάδο καθημερινά, σε 3-4 μήνες θα έχουμε ένα μίγμα ώριμου κομπόστ και υλικών που βρίσκονται σε όλα τα ενδιάμεσα στάδια κομποστοποίησης. Ξεχωρίζουμε το ώριμο κομπόστ κοσκινίζοντας το υλικό του κάδου. Ανάλογα με το χρόνο που θα διαθέσουμε, μπορούμε να ξεχωρίσουμε την κομποστοποίηση σε 3 μεθόδους, που η καθεμία έχει διαφορετικό χρόνο ολοκλήρωσης. 

Περισσότερα...

Η κομποστοποίηση έχει πολλά πλεονεκτήματα...

compost-benefitsΑπό τη φύση της η κομποστοποίηση σαν μέθοδος έχει πολλά πλεονεκτήματα σε σχέση με όλες τις ανταγωνιστικές τεχνολογίες, γεγονός που την καθιστά αναντικατάστατη επιλογή στα πλαίσια μιας ολοκληρωμένης διαχείρισης απορριμμάτων ή αποβλήτων γενικότερα. Παρακάτω, κωδικοποιούνται αυτά τα πλεονεκτήματα της κομποστοποίησης.
  1. Χρειάζεται μικρό επενδυτικό και λειτουργικό κόστος σε σχέση με όλες τις ανταγωνιστικές τεχνολογίες, με θετική επίδραση στα δημοτικά τέλη, που πληρώνουν οι δημότες.
  2. Έχει μεγάλη κοινωνική αποδοχή, με συνέπεια να μπορούν να ολοκληρωθούν οι σχετικές επενδύσεις γρηγορότερα από οποιεσδήποτε άλλες και πιο κοντά στις περιοχές παραγωγής των υλικών, με αποτέλεσμα μικρότερο κόστος μεταφοράς τους.
  3. Μπορεί να χωροθετηθεί σε μικρή απόσταση από την παραγωγή αποβλήτων, σαν αποτέλεσμα της κοινωνικής αποδοχής, με συνέπεια μικρότερο κόστος μεταφοράς τους και άρα ακόμη χαμηλότερα δημοτικά τέλη σε σχέση με άλλες μεθόδους.
Διαβάστε περισσότερα...

Γιατί να κάνουμε κομποστοποίηση;


Υγιέστερα φυτά

Οι οργανικές ουσίες είναι γνωστές ως "η ψυχή του υγιούς χώματος". Προσθέτοντας κομπόστ στον κήπο ή τις γλάστρες σας θα βοηθήσει τα φυτά να μεγαλώσουν γρηγορότερα και περισσότερο. Οι οργανικές ουσίες μέσα στο κομπόστ βοηθούν το χώμα να συγκρατεί θρεπτικές ουσίες και νερό, ωφελώντας τα φυτά και μειώνοντας τον κίνδυνο μόλυνσης.
Περισσότερα...

Πως χρησιμοποιώ το κομπόστ

Το κομπόστ μπορεί να χρησιμοποιηθεί σαν:
  • Εδαφοβελτιωτικό
  • Λίπασμα για το γκαζόν
  • Συμπλήρωμα στο χώμα των γλαστρών
  • Μαγιά για κομποστοποίηση
Περισσότερα...

Δυσάρεστες οσμές

Αν φροντίζετε το σωρό ή τον κάδο σας δε θα πρέπει να μυρίζει. Οι ίδιοι κανόνες που ισχύουν για να μην εμφανιστούν ποντίκια ή άλλα ζώα, ισχύουν και για την αποφυγή δυσάρεστων οσμών. Το ανακάτωμα του σωρού εξασφαλίζει την απουσία δυσάρεστων οσμών. Οι μικροοργανισμοί που ζουν σε συνθήκες απουσίας οξυγόνου (αναερόβιοι) είναι αυτοί που παράγουν τις δυσάρεστες οσμές, ενώ αυτοί που ζουν μόνο παρουσία οξυγόνου (αερόβιοι) δεν μυρίζουν. Το ανακάτωμα παρέχει οξυγόνο σε όλο τον όγκο του σωρού και επιταχύνει και τη διαδικασία της κομποστοποίησης.

Περισσότερα...

Κομποστοποίηση & εξωτερικές συνθήκες

Χειμώνας


Επειδή οι μικροοργανισμοί παράγουν θερμότητα και χρειάζονται οξυγόνο για να επιβιώσουν, τα ψυχρά κλίματα δεν επηρεάζουν δραματικά την κομποστοποίηση αν συντηρείται σωστά. Η αποσύνθεση θα επιβραδυνθεί αλλά δε θα σταματήσει. Τα πλούσια σε άνθρακα υλικά όπως τα φύλλα, τα κλαδιά και το πριονίδι, πρέπει να ανακατεύονται καλά με τα πλούσια σε άζωτο υλικά όπως το γκαζόν, τα φρούτα και τα λαχανικά. Ταυτόχρονα με το καλό ανακάτωμα και τον αερισμό του σωρού, οι μικροοργανισμοί που είναι υπεύθυνοι για την αποσύνθεση θα παράγουν θερμότητα καθώς διασπούν τα οργανικά σε κομπόστ. Με τη σωστή αναλογία άνθρακα/αζώτου και το ανακάτωμα, θα παράγεται θερμότητα και θα προχωράει η αποσύνθεση ασχέτως από τις εξωτερικές θερμοκρασίες. Αν έχετε σωρό και όχι κάδο, καλό είναι να τον καλύψετε με ένα πλαστικό για να μην ανέβει πολύ η υγρασία του.

Περισσότερα...

Η μικροβιολογία της οικιακής κομποστοποίησης – Μικροοργανισμοί

8protozoawebΟικιακή κομποστοποίηση, μια αναγκαία διαδικασία όχι μόνο γιατί συμβάλει σημαντικά στη μείωση των απορριμμάτων, αλλά και γιατί το τελικό προϊόν αυτής της διαδικασίας είναι ένα άριστης ποιότητας εδαφοβελτιωτικό υλικό (κομπόστ).
Βακτήρια και μύκητες διασπούν την οργανική ύλη σε απλούστερα υλικά, μέσω ενζυματικών διεργασιών. Με τη μεταβολική δραστηριότητα των μικροοργανισμών η οργανική ύλη, όπως πρωτεΐνες, υδατάνθρακες, λιπίδια, κυτταρίνη και λιγνίνη μετατρέπονται σε CO2, νερό, μέταλλα, χούμο και θερμότητα.
Η κομποστοποίηση διακρίνεται σε τρεις φάσεις. Πρώτη είναι η μεσοφιλική φάση, κατά την οποία οι μικροοργανισμοί αναπτύσσονται γρήγορα με αποτέλεσμα την αύξηση της θερμοκρασίας. Δεύτερη φάση είναι η θερμοφιλική, κατά την οποία η θερμοκρασία φτάνει μέχρι και τους 75οC. Σε αυτό το στάδιο καταστρέφονται πολλοί σπόροι ζιζανίων και ορισμένοι παθογόνοι μικροοργανισμοί, λόγω της υψηλής θερμοκρασίας, Τρίτη φάση είναι η κρυοφιλική ή φάση ωρίμανσης του κομπόστ, κατά την οποία η θερμοκρασία έχει μειωθεί, όπως και η μεταβολική δραστηριότητα των μικροοργανισμών.

Διαβάστε περισσότερα...

Υπάρχουν χώροι στην Ελλάδα για κομποστοποίηση;

greenwaste-unloadingΠράγματι η κομποστοποίηση απαιτεί χώρο για τη λειτουργία των σειραδίων. Υπάρχει, όμως, πρόβλημα εξεύρεσης των απαραίτητων εκτάσεων; Ένας γνώστης του θέματος θα απαντούσε κατηγορηματικά όχι. Στην Ελλάδα το πρόβλημα που αντιμετωπίζουμε είναι ότι δεν μπορούν να χωροθετηθούν εύκολα οχλούσες ή μη δραστηριότητες, λόγω πολλών άλλων προβλημάτων και λανθασμένων επιλογών (π.χ. έλλειψη κτηματολογίου & βιομηχανικών πάρκων, λάθη στη συμμετοχή & διαβούλευση των εφαρμοζόμενων πολιτικών κ.ά.) και όχι γιατί δεν υπάρχουν οι απαιτούμενες εκτάσεις. Θεωρείται βέβαιο από πολλούς, ότι είναι πολύ ευκολότερο να χωροθετήσουμε μία μονάδα κομποστοποίησης, που απαιτεί 100 στρέμματα, παρά μία μονάδα καύσης, που απαιτεί 10 στρέμματα.
Επιπλέον, έχει προταθεί η ιδέα να εξετασθούν όλοι οι παλαιοί χώροι ταφής ή οι ΧΥΤΑ στην Ελλάδα, ώστε να αξιοποιηθεί η επιφάνεια τους για τη χωροθέτηση των σειραδίων της κομποστοποίησης. Στην περίπτωση μάλιστα της Αττικής η επιφάνεια των κυττάρων του ΧΥΤΑ Άνω Λιοσίων και της Φυλής, που έχουν κλείσει, επαρκεί για να δημιουργηθεί μία όσο μεγάλη χρειάζεται μονάδα κομποστοποίησης και να αφεθούν οι σημερινοί ακάλυπτοι χώροι της ευρύτερης περιοχής της Φυλής για αξιοποίηση για πολύ πιο αναγκαίες χρήσεις.

Διαλογή στην πηγή - Προϋπόθεση για αποδοτικότερη κομποστοποίηση

Είναι εύλογο ότι τα μη βιοαποδομήσιμα υλικά που εισέρχονται σε μια μονάδα κομποστοποίησης θα ληφθούν αναλλοίωτα στην έξοδο της. Στην περίπτωση των αστικών αποβλήτων τέτοια υλικά περιλαμβάνουν προσμίξεις ξένων σωμάτων, όπως γυαλί και πλαστικό φιλμ, αλλά και μη βιοδιασπώμενους ρύπους (βαρέα μέταλλα, εμμένοντες οργανικούς ρύπους- ΡΟΡ8, φάρμακα), μη ορατούς μακροσκοπικά και μικροσκοπικά, που ανιχνεύονται όμως στο τελικό προϊόν (κομπόστ), υποβαθμίζοντας την αξία του και περιορίζοντας τις δυνατότητες χρήσης του. Συνεπώς η καθαρότητα των υλικών εισόδου καθορίζει αναπόφευκτα την ποιότητα του τελικού προϊόντος. Η μόνη ασφαλής και ταυτόχρονα οικονομική δυνατότητα για να επιτευχθεί υψηλή ποιότητα στο τελικό προϊόν είναι η ΔΙΑΛΟΓΗ ΣΤΗΝ ΠΗΓΗ (ΔσΠ) των βιοαποδομήσιμων υλικών. Χωρίς ΔσΠ θα πρέπει οι μονάδες να διαθέτουν ακριβές υποδομές προεπεξεργασίας-επεξεργασίας για να επιτύχουν την καθαρότητα των υλικών εισόδου, χωρίς να μπορούν εύκολα να επιτύχουν υψηλή καθαρότητα του τελικού προϊόντος (κομπόστ).
Η ΔσΠ είναι η καλύτερη επιλογή. Όμως ποια προβλήματα μπορεί να δημιουργηθούν και πως αντιμετωπίζονται; Σε σχέση με την τοποθέτηση σε κατοικημένες περιοχές ενός ξεχωριστού κάδου για τα οικιακά οργανικά θα πρέπει να απαντηθούν τα κάτωθι ερωτήματα:

Διαβάστε περισσότερα...

Ποια υλικά μπορώ να κομποστοποιήσω

  • Απορρίμματα που προσελκύουν ενοχλητικά ζωύφια
  • Άρρωστα ή μολυσμένα από έντομα φυτά
Τα λιπαρά φαγητά, όπως το κρέας και τα τυροκομικά, πρέπει να αποφεύγονται επειδή προσελκύουν τρωκτικά, σκυλιά, γάτες, μύγες κ.α.. Τα απορρίμματα των σκύλων και των γατών δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται γιατί μπορούν να μεταδώσουν ασθένειες. Μπορείτε επίσης να αποφύγετε την προσθήκη άρρωστων φυτών ή φυτών που έχουν προσβληθεί έντονα από έντομα, εκτός αν είστε σίγουροι για την υψηλή θερμοκρασία του κομποστοποιητή σας, οπότε αν μείνουν για μεγάλο χρονικό διάστημα θα διασπαστούν τελείως και δεν θα υπάρξει κάποιο πρόβλημα. Αυτό ισχύει και για τα αναπαραγωγικά μέρη των φυρών όπως οι ρίζες και οι σπόροι, τα οποία καλό είναι να αποφεύγονται εκτός αν η θερμοκρασία του κομποστοποιητή είναι υψηλή οπότε θα διασπαστούν.
Απευθυνθείτε στον παρακάτω πίνακα για να δείτε τί μπορείτε να ρίχνετε μέσα στον κάδο σας και τι όχι.


Πράσινα (πολύ άζωτο)Καφέ (πολύς άνθρακας)ΜΗΝ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΕΙΤΕ
γκαζόν
φύλλακόκαλα
κλαδέματαφλούδες κορμώναπορρίμματα σκύλων/γατών
φρούτα και λαχανικάάχυραλάδια
οικιακά φυτάπριονίδιαλίπη
κοπριά ( π.χ. από αγελάδες, άλογα, κότες ή κουνέλια)χαρτί κουζίναςλιπαρές ουσίες
απορρίμματα κουζίνας π.χ. τσόφλια αβγών, υπολείμματα καφέ (και τα φίλτρα)χαρτοπετσέτεςυπολείμματα από κρέατα/ψάρια
υπολείμματα από αφέψημαστέλεχος καλαμποκιούγαλακτοκομικά
φλούδες από φρούτα και λαχανικάσπόρους ζιζανίων
άρρωστα φυτά

Ποια υλικά μπορούν να κομποστοποιηθούν

Ένα μεγάλο πλήθος οργανικών υλικών, που προέρχονται από πολλές δραστηριότητες μπορούν να κομποστοποιηθούν, Αυτά τα υλικά είναι τα εξής:
  • Το οργανικό κλάσμα των αστικών στερεών αποβλήτων (ΑΣΑ): Μετά από Διαλογή στην Πηγή (ΔσΠ) μειώνεται σημαντικά το επενδυτικό και λειτουργικό κόστος των μονάδων κομποστοποίησης
  • Τα «Πράσινα» αστικά υλικά (κλαδέματα από πάρκα, δρόμους, κήπους, κατοικίες κ.α.
  • Τα υπολείμματα καλλιεργειών και θερμοκηπίων
  • Κορμοί δένδρων, υπολείμματα καμένων εκτάσεων
  • Οργανικά υπολείμματα βιομηχανιών τυποποίησης και επεξεργασίας τροφίμων, π.χ. από ντοματοβιομηχανίες, γαλακτοβιομηχανίες, κονσερβοβιομηχανίες κ.ά.
  • Ληγμένα τρόφιμα
  • Ιλύς βιολογικών καθαρισμών
  • Κτηνοτροφικά - Πτηνοτροφικά απόβλητα - Κοπριές
  • Υπολείμματα οινοποιείων, ζυθοποιείων
  • Απόβλητα ελαιοτριβείων

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου